0
0
आपल्या पूर्वजांनी आहार, निद्रा आणि जीवनशैलीसंबंधी काही मौल्यवान शिकवणी दिल्या होत्या, ज्यांचे पालन केल्याने आरोग्य निरोगी आणि दीर्घायुषी राहते. या शिकवणी आजच्या काळातही तितक्याच महत्त्वाच्या आहेत. त्यातील काही मुख्य मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:
1. अजिर्णे भोजनम् विषम्
जेवण आधीचे अन्न पचले नसेल, तर नवीन अन्न विषासमान ठरते. कडकडीत भूक लागल्याशिवाय जेवू नये.
2. अर्धरोगहारी निद्रा
पुरेशी आणि योग्य झोप घेतल्याने शरीराचे अर्धे आजार दूर होतात.
3. मूढ़गढ़ाल्ली गढ़व्याली
हिरवे मूग हे सर्व डाळींपेक्षा अधिक पौष्टिक आणि रोगप्रतिरोधक शक्ती वाढवणारे आहेत.
4. बागनास्थी संधानकारो रसोनहा
लसूणाचे सेवन हाडांच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त ठरते.
5. अति सर्वत्र वर्जयेत
कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक टाळावा, मग ती खाण्याची सवय असो किंवा इतर काही.
6. नास्थिमूलम अनौषधम्
सर्व भाज्यांमध्ये औषधी गुणधर्म असतात.
7. नां वैध्यः प्रभुरायुशः
कोणताही वैद्य आयुष्य वाढवू शकत नाही, पण योग्य सल्ल्याने ते आरोग्य सुधारू शकतो.
8. चिंता व्याधि प्रकाश्य
चिंता आरोग्यासाठी घातक आहे.
9. व्यायामच्छ शनैः शनैः
व्यायाम सावकाश करावा. जोरदार व्यायामाने शरीरावर ताण येतो.
10. अजावथ चर्वनाम कुर्यात
अन्न शेळीप्रमाणे चावून खावे, कारण लाळ पचन सुधारते.
11. स्नानम नामा मानहप्रसाधनकरम
आंघोळ केल्याने मानसिक आणि शारीरिक थकवा दूर होतो.
12. ना स्नानम आचारेठ भुक्थवा
जेवणानंतर स्नान करु नये, कारण त्यामुळे पचनक्रियेला अडथळा होतो.
13. नास्थि मेघासमं तोयम्
पावसाचे पाणी हे सर्वांत शुद्ध मानले जाते.
14. अजीर्णे भेषजं वारी
अपचन झाल्यास भरपूर पाणी पिणे हा सर्वोत्तम उपाय आहे.
15. सर्वत्र नूतनं शस्तम्
ताजे अन्न खाणे चांगले. जुने अन्न आणि साठवलेले पदार्थ टाळावे.
16. नित्यम् सर्वा रासाभ्याश
भोजनात गोड, तिखट, आंबट, तुरट, आणि कडू या चवींचा समावेश असावा.
17. जठरं पूरये अर्धं अन्नाहि
पोटाच्या अर्ध्या भागात घन अन्न, पाव भागात द्रव पदार्थ, आणि उरलेला भाग रिकामा ठेवावा.
हे मार्गदर्शन केवळ शास्त्रीय दृष्टिकोनातूनच नाही, तर जीवनशैली सुधारण्यासाठीही महत्त्वाचे आहे. आधुनिक युगात याचे पालन केल्यास आरोग्य टिकवणे अधिक सोपे होईल.
